Λαϊκή Κυριαρχία και Ευρωπαϊκή Ενοποίηση στην Σκιά της Κρίσης της Ευρωζώνης
Η εκδήλωση της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη το 2009 και οι πολιτικές που προώθησαν οι Ευρωπαϊκοί θεσμοί για την αντιμετώπισή της διατάραξαν τις πεποιθήσεις των πολιτών όσον αφορά την λογοδοσία των εθνικών κυβερνήσεων και την απόκριση του ευρωπαϊκού θεσμικού πλαισίου στα αιτήματα και τις ανάγκες τους. Ως εκ τούτου, χώρες που χτυπήθηκαν σκληρά από την κρίση, όπως η Ελλάδα, η Ισπανία και η Ιταλία, διήλθαν σημαντικών ανακατατάξεων υπό το βάρος της μερικής ή ολικής αποσάθρωσης των πάλαι ποτέ κραταιών δικομματικών συστημάτων τους, της ανάδειξης ισχυρών κοινωνικών κινημάτων και της εκρηκτικής ανόδου πολιτικών δυνάμεων που εναντιώνονταν στις πολιτικές λιτότητας και/ή την Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι κύριοι στόχοι του έργου είναι η διερεύνηση:
- της μέσο-μακροπρόθεσμης επίδρασης που είχαν οι Ευρωπαϊκές πολιτικές διαχείρισης της κρίσης στις στάσεις των πολιτών αναφορικά με την νομιμοποίηση και την λειτουργία των εθνικών δημοκρατικών θεσμών, καθώς και
- του αντίκτυπου αυτής στον βαθμό εμπλοκής τους με την πολιτική και την στάση τους απέναντι στη φιλελεύθερη δημοκρατία.
Σε συνδυασμό, τα στοιχεία αυτά θα μας επιτρέψουν να φωτίσουμε τις περίπλοκες ιδεολογικο-πολιτικές δυναμικές που λανθάνουν σήμερα του ελληνικού πολιτικού συστήματος αλλά και να τοποθετηθούμε επί ευρύτερων ζητημάτων που αφορούν τόσο την άσκηση της λαϊκής κυριαρχίας όσο και την δημοκρατική λογοδοσία στο πλαίσιο της διαδικασίας της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Η έρευνα μας συνομιλεί με μια εκτενή και διαρκώς εμπλουτιζόμενη βιβλιογραφία σχετικά με τις πολιτικές εξελίξεις που διαδραματίστηκαν στην Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ιταλία μετά την κρίση, το επίκεντρό της όμως τοποθετείται στην μελέτη της ελληνικής περίπτωσης. Αυτό συμβαίνει για τρείς κύριους λόγους:
- την σφοδρότητα με την οποία εκδηλώθηκε η ελληνική κρίση τόσο σε οικονομικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο,
- την ιδιαίτερη σημασία που απέκτησε το ζήτημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην διαμόρφωση της πολιτικής αντιπαράθεσης στην Ελλάδα, και
- την ύπαρξη ενός εμβληματικού γεγονότος, του δημοψηφίσματος του 2015, το οποίο έφερε σε ανοιχτή και ευθεία σύγκρουση τους Ευρωπαϊκούς θεσμούς και την ελληνική κοινή γνώμη.